1. Ghi nhận lịch sử - Phụng Vụ

Chúng ta mừng kính Thánh Chanel, vị thánh tử đạo tiên khởi của châu Đại dương, đúng ngày qua đời của thánh nhân. Ngày 28 tháng 4 năm 1841 ngài đã đổ máu vì Đức Kitô. Ngài cũng là vị tử đạo đầu tiên trong Hội Dòng Đức Maria do linh mục Colin thành lập năm 1816. Ngài được Đức Giáo Hoàng Piô XII phong thánh năm 1954 và được đưa vào lịch Rôma năm 1969. Ngài là vị thánh bảo trợ công cuộc truyền giáo tại châu Đại dương.

Pierre-Marie Chanel sinh năm 1803 tại Cuet, thuộc giáo phận Belley, nước Pháp. Sau khi hấp thụ nền giáo dục tốt lành Kitô giáo và được đào tạo tại Chủng viện, ngài được thụ phong linh mục năm 1827. Ngài thi hành mục vụ lần đầu tiên với tư cách phó xứ, rồi chính xứ tại Crozet, gần Genève, trước khi được bổ nhiệm làm giáo sư và bề trên đại Chủng viện. Tuy nhiên, vì quá say mê đời sống truyền giáo, nên ngài vào tu hội Đức Maria (Maristes). Vừa tuyên khấn xong và theo như mong muốn, Cha Pierre Chanel được phái đến châu Đại dương, phụ trách nhóm thừa sai đầu tiên để loan báo Tin Mừng cho những người chưa biết Đức Kitô. Vì thế ngày 8 tháng 11 năm 1837, ngài đặt chân đến đảo Futuna (Polynésie), dâng hiến đảo này cho Đức Trinh nữ Maria. Nhưng vô vàn khó khăn xuất hiện trước mắt nhà thừa sai trẻ tuổi: bên này là những truyền thống ngoại giáo và bên kia là công cuộc truyền giáo của giáo phái Méthodistes. Tất cả như xô đẩy công việc của người đến chổ thất bại. Tuy nhiên, nhiều thanh niên thổ dân cảm mến gương lành và lời giảng dạy của ngài, đã tỏ ra muốn đón nhận Tin Mừng, trong đó có anh Meitala, con của Niuliki, ông này làm vua đảo Futuna. Meitala đã sẵn sàng để lãnh nhận bí tích thánh tẩy. Nhưng khi nghe tin này, vua liền giận dữ và kết án tử hình cả cha Chanel lẫn Meitala, con ruột mình. Đó là ngày 28 tháng 4 năm 1841: châu Đại dương đã có những vị tử đạo đầu tiên của mình.

Sau đó không lâu, toàn đảo đã đón nhận Tin mừng. Một thánh đường lưu giữ các thánh tích của thánh Pierre Chanel, được xây cất tại Poĩ-Futuna, trong giáo phận Wallis và Futuna, thuộc Tổng Giáo phận Nouméa (Tân Caledonie).

2. Thông điệp và tính thời sự

Lời nguyện Thánh lễ nối kết việc “mở mang Hội thánh” với “vinh phúc tử đạo” của thánh Pierre Chanel. Quả vậy, chỉ sau khi ngài qua đời, dân đảo Futuna mới đến với Tin Mừng.

- Tu sĩ đi cùng Cha Chanel trong cuộc truyền giáo, đã làm chứng rằng: “Khi làm việc, người thường chịu nắng nôi thiêu đốt và nhịn đói về tới nhà thì mồ hôi nhễ nhãi mệt mỏi rã rời... Dần dà, người loan báo Chúa Ki-tô và Tin Mừng, nhưng kết quả chẳng được bao nhiêu. Dầu vậy người vẫn kiên trì theo đuổi công cuộc truyền giáo, chú ý đến cả đời sống vật chất lẫn đời sống đạo đức, theo gương sáng và lời giảng dạy của Chúa Kitô: Kẻ này gieo người kia gặt...” (Bài đọc - Kinh sách).

- Cha Chanel nói: “Trong công cuộc truyền giáo khó khăn như thế này, chúng ta cần phải thánh thiện”. Mỗi sáng, vị thừa sai nhiệt thành này múc lấy sức mạnh trong việc cử hành bí tích Thánh Thể và chuyên cần cầu nguyện với Đức Trinh nữ Maria mà người rất mến mộ. Sau khi lấy lại được sức mạnh, ngài vẫn luôn tin tưởng. Hôm trước khi tử đạo, ngài nói: “Tôi có chết cũng chẳng sao, vì đạo Chúa Kitô đã thấm sâu vào đảo này đến nỗi tôi có chết đi, đạo cũng không mất”

- Kinh Tạ Ơn cầu cho Australie được phát biểu đặc biệt như sau: “Lạy Cha là Chúa trời đất, Cha thật chí nhân chí lành. Nhờ ơn Cha mà tâm hồn chúng con nên lành thánh...” Lòng nhân từ của Cha trên trời như trở nên hữu hình và cụ thể qua lời nói và việc làm của Cha Chanel. Theo lời kẻ chứng kiến cuộc đời truyền giáo của ngài “Người có thói quen không từ chối dân bản xứ điều gì ... người luôn tỏ ra rất mực dịu hiền ... Bởi thế, chẳng lạ gì khi người bản xứ thường gọi thánh nhân là con người tốt bụng” (Bài đọc - Kinh sách).

Enzo Lodi